Τάσος Υψηλάντης: Η κρίση του πρωτογενούς τομέα και τι πρέπει να γίνει

Ο πρωτογενής τομέας στη χώρα στερείται οράματος και στρατηγικού σχεδιασμού τη μεγαλύτερη περίοδο από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Την έλλειψη αυτή ο ιστορικός δικομματισμός στη χώρα (ΠΑΣΟΚ-Ν.Δ.) την αντικατέστησε από μια ευκαιριακή, πελατειακή και επιδοματική πολιτική, η γύμνια της οποίας, φάνηκε την τελευταία δεκαετία.

Η προηγούμενη Κυβέρνηση παρά τις όποιες προσπάθειες, και σε συνθήκες ασφυκτικής επιτήρησης και υποχρέωσης τήρησης Μνημονίων, δεν κατάφερε να αλλάξει το κλίμα. Μετά την έξοδο της χώρας από τα Μνημόνια τον Σεπτέμβριο του 2018 και την νέα Κυβέρνηση ένα χρόνοσχεδόναργότερα η ελληνική γεωργία κάνει συνεχώς βήματα πίσω.

Όσο και να προσπαθούν οι κυβερνώντες να πείσουν τον αγροτικό κόσμο ότι για όλα τα δεινά φταίνε η πανδημία και η κλιματική κρίση, αυτό δεν γίνεται πια πιστευτό.

Οι επιπτώσεις και της πανδημίας και της κλιματικής κρίσης είναι ένα γεγονός παγκόσμιο, χωρίςαμφιβολία, αλλά η διαχείριση της πανδημίας και η αντιμετώπισητων επιπτώσεωντης κλιματικήςαλλαγής, είναι υποχρέωση των ΕθνικώνΚυβερνήσεων..

Η παντελής απουσία σχεδίου αντιμετώπισης αυτών των επιπτώσεων η πελατειακής λογικής στήριξη ορισμένων κλάδων, η αδιαφορία αξιοποίησης των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, η απέχθεια σε κάθε δημόσια παρέμβαση που θα βάλει τις βάσεις για την αντιμετώπιση της τραγικής κατάστασης που βρίσκονται οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι και οι αλιείς της χώρας, είναι γεγονόςαδιαμφισβήτητο. Και αυτό είναι ευθύνη της Κυβέρνησης.

Τρανταχτά παραδείγματα: το δημόσιο σύστημα γεωργικών ασφαλίσεων στη χώρα (ΕΛΓΑ) και ο ΟΠΕΚΕΠΕ, όπου επικρατεί το απόλυτο αλαλούμ.

Το τελευταίο χρόνο ακόμα μία κρίση χτυπάει τη γεωργία. Η θεαματική αύξηση των τιμών της ενέργειας και των εφοδίων έχει εκτινάξει το κόστος παραγωγής σε μη διαχειρίσημα επίπεδα. Η αρχή έγινε με τις υπέρογκες αυξήσεις στις ζωοτροφές, που γονατίζουν τους κτηνοτρόφους. Οι αυξήσεις σε ρεύμα και καύσιμα ακολουθούν και το παζλ συμπληρώνεται με τις δυσβάσταχτες αυξήσεις σε λιπάσματα, φυτοφάρμακα και σπόρους. Οι όποιες αυξήσεις στις τιμές των αγροτοκτηνοτροφικών προϊόντων ή δεν φτάνουν στον παραγωγό ή δεν καλύπτουν την αύξηση του κόστους παραγωγής.

Ακόμα μία παράμετρος στην εξίσωση είναι η συνεχής μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών, η οποία οδηγεί σε συνεχή μείωση της κατανάλωσης.

Ως κερασάκι στην τούρτα έρχεται η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την απονομή καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και το τι συνεπάγεται αυτό για το καθεστώςτων αγροτικών ενισχύσεων της ΕΕ που απασχολεί ιδιαίτερα και την χώρα μας..

Από την άλλη μεριά, έχουμε ένα υπουργείο με επικεφαλήςμέχριτώρα 2 νομικούς και έναν οικονομολόγο, και μια κυβέρνηση, συνολικά, που παρακολουθεί αδιάφορη για την τύχη του πρωτογενούς τομέα της χώρας, ανίκανη να αξιοποιήσει την, ίσως, τελευταία ΚΑΠ χωρίς περικοπή προϋπολογισμού, με μόνο της ενδιαφέρον πώς θα μοιράσει τα χρήματα του ταμείου ανάκαμψης ώστε να ικανοποιήσει τα συμφέροντα των ημετέρων, χωρίς οφέλη για το δημόσιο συμφέρον και την κοινωνία.

ΜΕΤΡΑ

– Στοχευμένα μέτρα μείωσης του κόστους παραγωγής με μείωση του ΕΦΚ στην ενέργεια και μείωση των τιμολογίων ρεύματος μέσα από την αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων.( δες Ισπανία – Πορτογαλία)

– Αξιοποίηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας για έλεγχο των τιμών των εφοδίων, συνεχείς έλεγχοι της αγοράς και στήριξη των παραγωγών για να αντέξουν την αύξηση του κόστους. (δες Ισπανία)

– Βελτίωση της θέσης και του εισοδήματος του παραγωγού μέσω ελέγχου της αγοράς, δημιουργίας κέντρων logistics και στήριξη των εξαγωγών, με ταυτόχρονες δράσεις καταπολέμησης του φαινομένου των ελληνοποιήσεων.

– Ενίσχυση της ρευστότητας του αγροτικού κόσμου και ένα μόνιμο ευνοϊκό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους με προστασία των παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων.

– Ανασύνταξη και αναδιαμόρφωση του δημόσιου τομέα στην κατεύθυνση της παροχής τεχνικής υποστήριξης προς τους αγρότες, μείωση της γραφειοκρατίας για ταχύτερη και δίκαιη καταβολή των ενισχύσεων.

– Ανασύνταξη του δημόσιου συστήματος των γεωργικών ασφαλίσεων με στόχο την κάλυψη των ζημιών από την κλιματική αλλαγή, την ταχύτερη και δικαιότερη καταβολή των αποζημιώσεων καθώς και τη χορήγηση προκαταβολής των αποζημιώσεων στους πληττόμενους αγρότες. Αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης με στόχο το 100% των εισφορών των αγροτών. Άμεση ολοκλήρωση της αλλαγής του κανονισμού ασφάλισης.

– Βελτίωση θεσμικού πλαισίου για την ανασύνταξη των συνεταιρισμών, ανάπτυξη των ομάδων παραγωγών και κοινωνικής οικονομίας.

– Ειδικό σχέδιο παρεμβάσεων για τη δημογραφική ανανέωση: πολιτική γης, διαδοχής, αξιοποίηση σχολάζουσας δημόσιας αγροτικής γης, ανάπτυξη χρηματοδοτικών εργαλείων και φορολογικών κινήτρων.

– Πολιτικές στήριξης της υπαίθρου με παρεμβάσεις που θα δίνουν τη δυνατότητα σε νέους ανθρώπους να μείνουν και να δραστηριοποιηθούν στην ελληνική ύπαιθρο.